The Burgher and the Whore: Prostitution in Early Modern Amsterdam (44 page)

and
22
April.

51
.
5061
-
394
f.
44
vo,
4
July
1736
;
5061
-
396
f.
23
vo,
19
July
1737
.

52
.
R
udolf M. Dekker,‘Handwerkslieden en arbeiders in Holland van de zes- tiende tot de achttiende eeuw: Identiteit, cultuur en protest’, in P. te Boekhorst, P. Burke, and W.Th. M. Frijhoff (eds.),
Cultuur en maatschappij in Nederland
1500
-
1850
: Een historisch-antropologisch perspectief
(Meppel, Amsterdam, and Heerlen,
1992
),
109
-
47
, at
114
-
15
; see also van Overbeke,
Anecdota
, n.
2008
.

53
.
5061
-
376
f.
146
vo,
13
Sept.
1718
;
5061
-
309
f.
193
,
29
Aug.
1653
.

54
.
D’Openhertige Juffrouw
, ii.
78
.
55
.
5061
-
53
, p.
27
.

1. 5061
   -
   641
   EG, family archives of van Slingelandt and de Vrij Temminck;
   5061
   -
   127
   , appendices to the bailiffs’ accounts and accounts of the lawyer Commelin.
   

2. 5061
   -
   640
   L,
   16
   and
   17
   April and
   15
   May
   1739
   . Unless otherwise stated, these files are the source of the details in this section.
   

58
.
5024
-
93
,
11
May
1739
.

59
.
5061
-
894
, f.
36
vo and f.
37
,
29
Apr.
1739
.

1. 5061
   -
   127
   , accounts of the lawyer Commelin (
   18
   May
   1739
   );
   5031
   -
   60
   f.
   35
   ,
   

   20
   May
   1739
   .
   

2. Bicker
   R
   aye,
   Dagboek
   ,
   27
   ,
   49
   , and
   59
   .
   

3. For the second half of the
   18
   th cent. see Verhaar and van den Brink,‘De
   

   bemoeienissen’,
   78
   .
   

4. J. E. Elias,
   De vroedschap van Amsterdam,
   1578
   -
   1795
   , i (Haarlem,
   1903
   ), intro.
   

5. Theo van der Meer,
   Sodoms zaad in Nederland: Het ontstaan van homosek- sualiteit in de vroegmoderne tijd
   (Nijmegen,
   1995
   ); idem, ‘Sodomy and its Discontents: Discourse, Desire and the
   R
   ise of a Proto-Something in
   

   the Early Modern Dutch
   R
   epublic’,
   Historical
   R
   eflection/
   R
   eflexions his-
   

   toriques
   ,
   33
   /
   1
   (
   2007
   ),
   41
   -
   67
   . See also
   R
   andolph Trumbach, who argues in his
   Sex and the Gender
   R
   evolution
   , i.
   Heterosexuality and the Third Gender
   

   in Enlightenment London
   (Chicago,
   1998
   ) that a fear of being considered ‘sodomites’ changed men’s sexual behaviour and increased prostitution.
   

6. Elias,
   Vroedschap
   , i, cxl; idem,
   Vroedschap
   , ii. nos.
   275
   and
   333
   , and p.
   806
   .
   

chapter 6

1. From 1700 to 1719 this was asked in a third of cases, in other years fewer than a third.

2. 5061-350 f. 49vo, 25 Feb. 1701.

3. 5061-312 f. 60vo, 14 Apr. 1658.

4. 5061-369 f. 11vo, 8 July 1737.

5. 5061-401 f. 123vo, 10 Jan. 1741.

1. 1742: Jan Lucassen, ‘Female Migrations to Amsterdam: A
   R
   esponse to Lotte van de Pol’, in E. Kloek
   et al
   . (eds.),
   Women of the Golden Age
   , 83-6, at 85; the figure for 1808 is based on Diederiks,
   Een stad in verval
   , 349. For Leiden see Herman A. Diederiks,‘Beroepsstructuur en sociale stratificatie in Leiden in het midden van de achttiende eeuw’, in idem
   et al
   . (eds.),
   Een
   

   stad in achteruitgang. Sociaal-historische studies over Leiden in de achttiende eeuw
   

   (Leiden, 1978), 55-104, at 61.
   

2. Calculation based on Diederiks,‘Beroepsstructuur en sociale stratificatie’,
   

   47, table 3.1.
   

3. Van Dillen,
   Van rijkdom en regenten
   , 502.
   

4. A separate publication on these migration figures is in preparation, but some aspects are discussed in Lotte C. van de Pol, ‘The Lure of the Big City: Female migration to Amsterdam’, in E. Kloek
   et al
   . (eds.),
   Women of the Golden Age
   , 73-81: Lotte C. van de Pol and Erika Kuijpers, ‘Poor Women’s Migration to the City: The attraction of Amsterdam Health Care and Social Assistance in Early ModernTimes’,
   Journal of Urban History
   , 32, 1 (2005), 44-60; and Erica Kuijpers,
   Migrantenstad: Immigratie en sociale verhoudingen in
   17
   e-eeuws Amsterdam
   (Hilversum, 2005).
   

10. 5061-317 f. 73vo, 26 Aug. 1666.

11. A
R
A Hof van Holland 5595-26, 4 Dec. 1769.

12. 5061-362 f. 132vo, 18 Nov. 1710.

13. 5061-365 f. 133-134vo, 7 Sept. 1712.

14. 5061-399 f. 56, 17 Aug. 1739.

1. De Cock,
   Spreekwoorden
   , 232.
   

2. A
   R
   A Hof van Holland, 5498-20, 24 May 1771.
   

3. A
   R
   A Hof van Holland, 5531-17, 9 Jan. 1786.
   

4. Jan Lucassen,
   Naar de kusten van de Noordzee:Trekarbeid in Europees perspec-
   

   tief,
   1600
   -
   1900
   (Gouda, 1984).
   

5. For this deduction see van de Pol,‘The Lure’, and idem,
   Amsterdams hoer- dom
   , 106-11.
   

6. Wagenaar,
   Amsterdam
   , xi. 54-5: this was the price from 1650 onwards.
   

7. For the Netherlands see Leo Noordegraaf,
   Daglonen in Alkmaar
   1500
   -
   1800
   

   (n.p., 1980), 72-3.
   

8. Van de Pol,‘Vrouwencriminaliteit’.
   

9. Marijke Meijer Drees,
   Andere landen, andere mensen: De beeldvorming van Holland versus Spanje en Engeland omstreeks
   1650
   (The Hague, 1997); quota- tion by the Englishman Fynes Morrison,
   c
   .1600, on p. 122.
   

10. Cited in Bientjes,
    Holland
    , 223 and 231.
    

11. Van de Pol,‘Hoeveel soorten volk?’
    

12. Van Effen,
    Hollandsche Spectator
    , 29 Oct. 1731.
    

13. A
    R
    A Hof van Holland 5533-19, 7 Sept. 1787; A
    R
    A Hof van Holland 5556- A10, 11 Sept. 1790.
    

14. A
    R
    A Hof van Holland 5573-29, 13 Aug. 1797; idem, 2 Sept. 1795. 29. 5061-316 f. 201, 23 Apr. 1665.
    

30. Van de Pol,‘Amsterdam Jews’.

31. 5061-49.

1. Marc Wingens, ‘Deviant gedrag van studenten: Verkrachters in de zeventiende en achttiende eeuw’,
   Batavia Academica
   , 6 (1988), 9-26, and Dirk Jaap Noordam,‘Uit armoede of door verleiding? De wereld van de Leidse prostituées in de achttiende eeuw’, in H. A. Diederiks
   et al
   . (eds.),
   Armoede en sociale spanning: Sociaal-historische studies over Leiden in de achttiende eeuw
   (Hollandse Historische Studiën 17) (Hilversum, 1985), 105-18, at 107.
   

2. R
   udolf M. Dekker, ‘Sexuality, Elites, and Court Life in the Late Seventeenth Century:The Diaries of Constantijn Huygens Jr (1628-97)’,
   Eighteenth-Century Life
   , 23 (1999), 94-110; Bicker
   R
   aye,
   Dagboek
   , 8-9, 21, 27, 46, 49, and 59.
   

3. UB Leiden, HS BPL 1325, f. 220vo.
   

4. Cited in Dirk Jaap Noordam,‘Lust, last en plezier: Vier eeuwen seksual- iteit in Nederland’, in H. M. Dupuis
   et al
   . (eds.),
   Een kind onder het hart: Verloskunde, volksgeloof, gezin, seksualiteit en moraal vroeger en nu
   (Amsterdam, 1987), 127-70, at 137.
   

36. 5061-331 f. 110, 19 Apr. 1687.

37. 5061-312 f. 98, 24 July 1658; 5061-335 f. 13vo, 18 Sept. 1689.

38. 5075-6720-505, 1 June 1701.

1. Van Strien,
   British Travellers
   , 143.
   

2. Bientjes,
   Holland
   , 176.
   

3. Jan Lucassen, ‘Zeevarenden’, in
   Maritieme Geschiedenis der Nederlanden
   , ii (Bussum, 1977), 140.
   

4. Examples in Paasman,
   Wie wil d’r mee
   and G. D. J. Schotel,
   Vaderlandsche volksboeken en volkssprookjes
   , ii (Haarlem, 1874), 252-3.
   

5. Het Amsterdamsch Hoerdom
   , 92-4.
   

6. De Graaff,
   Oost-indise Spiegel
   , 30.
   

7. Cited in van Strien,
   Touring the Low Countries
   , 45. For more of Penson’s travelogue, see App. 1.
   

8. Burke,
   Popular Culture
   , 43-6.
   

9. Davids,
   Wat lijdt den zeeman
   ,
   passim
   ; Dekker,‘Handwerkslieden’, 125-6.
   

10. Het Amsterdamsch Hoerdom
    , 165; William Temple,
    Observations upon the United Provinces of the Netherlands
    (London, 1673), ed. George Clark (Oxford, 1972), 82-2; Mandeville,
    Fable of the Bees
    , 97 (see App. 1).
    

49. 5061-341 f. 8, 15 Sept. 1694.

1. De ongelukkige levensbeschryving
   , 190.
   

2. Davids,
   Wat lijdt den zeeman
   .
   

3. See also Burke,
   Popular Culture
   , 43-5.
   

4. Het Amsterdamsch Hoerdom
   , 200, 68-9, and 204; Mandeville,
   Fable of the Bees
   ,
   

   97.
   

5. Herman
   R
   oodenburg,‘Over korsetten, lichaamshouding en gebaren: Een cultuurhistorische verkenning van de “nieuwe fatsoenen” tussen ruwweg 1580 en 1630’,
   Textielhistorische Bijdragen
   , 31 (1991), 20-38, at 27-9. For dancing see Herman
   R
   oodenburg,
   The Eloquence of the Body: Perspectives on
   

   gesture in the Dutch
   R
   epublic
   (Zwolle, 2004), 83-92.
   

6. J.
   R
   . Bruijn, ‘Zeevarenden’, in
   Maritieme Geschiedenis der Nederlanden
   , iii (Bussum, 1977), 146-190, at 147.
   

7. Paul C. van
   R
   oyen, ‘De zeeman en de seculaire trend: De Nederlandse vrachtvaart als bron van werkgelegenheid omstreeks 1700’,
   Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden
   104 (1989), 209-23, at 221; J.
   R
   . Bruijn, ‘De personeelsbehoefte van de VOC overzee en aan boord, gezien in Aziatisch en Nederlands perspectief ’,
   Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden
   91 (1976), 218-48, at 235-6.
   

8. J.
   R
   . Bruijn, F. S. Gaastra, and I. Schöffer,
   Dutch-Asiatic Shipping in the
   17
   th and
   18
   th Century
   , i,
   R
   ijks Geschiedkundige Publicatiën grote serie 165 (The Hague, 1987), 62.
   

9. Calculation based on Bruijn,‘De personeelsbehoefte’, 220.
   

10. Dekker and van de Pol,
    The Tradition
    .
    

11. Bruijn
    et al
    .,
    Dutch-Asiatic Shipping
    , 143; A. M. van der Woude, ‘Demografische ontwikkeling van de Noordelijke Nederlanden 1500- 1800’, in
    Algemene Geschiedenis der Nederlanden
    , v (Bussum, 1980), 102-68, at 154-5.
    

12. De ongelukkige levensbeschryving
    , 115 and 186; see also van Gelder,
    Oost- Indisch avontuur
    , 47.
    

13. Van der Woude, ‘Demografische ontwikkeling’, 154-6 refers to a ‘leak- age to the Indies’; see also C. Van
    R
    oyen, ‘De zeeman en de seculaire trend’, 222-3.
    

14. Lucassen,‘Zeevarenden’, 140-4.
    

15. This paragraph is based primarily on Marc A. van Alphen,‘The Female Side of Dutch Shipping: Financial Bonds of Seamen Ashore in the 17th and 18th Century’,in J.
    R
    .Bruijn andW.F.J.Mörzer Bruyns (eds.),
    Anglo-Dutch Mercantile Marine Relations
    1700
    -
    1850
    (Amsterdam and Leiden, 1991), 125-32, at 133-5.
    

16. Bruijn,‘Zeevarenden’, 158.
    

66. Ibid. 172.

1. Examples in Dekker,
   Holland in beroering
   , 56 and 44.
   

2. Wagenaar,
   Amsterdam
   , v. 381-7.
   

3. Dekker,
   Holland in beroering
   , 56.
   

4. Elizabeth Wolff-Bekker,
   Walcheren, in vier gezangen
   (Hoorn, 1779), 155-8.
   

5. Van Deursen,
   Plain Lives
   , 87-8.
   

6. R
   oodenburg,
   Onder censuur
   , 284.
   

7. Eduard van Zurck,
   Codex Batavus, waar in het algemeen kerk-, publyk, en
   

   burgerlyk recht van Holland, Zeeland, en het Ressort der Generaliteit, kortelyk is begrepen, etc. etc
   . (Leiden, 1764), 820.
   

8. Cited in Böse,
   Had de mensch
   , 31.
   

9. Paasman,
   Wie wil d’r mee
   , 132-9. 76. 5061-308 f. 268vo, 29 July 1651. 77. 5061-311 f. 446vo, 26 Jan. 1656.